Een nieuw begin, inclusief herdenking

Zoals ik eerder deze week al op mijn ‘Prief in Bogota’ blog schreef ben ik hier over een half jaar alweer klaar. Vertrek naar het buitenland is een proces, maar ook terugkomen naar eigen land schijnt weer een heel proces te zijn. Omdat ik dit keer goed voorbereid wil aankomen, moet ik natuurlijk goed op de hoogte zijn van het reilen en zeilen in eigen land. En hoewel ik nu ook dagelijks de Volkskrant lees, is het tijd voor wat meer verdieping. Ik ben er het afgelopen half jaar  onder andere achter gekomen dat ik graag schrijf en dus is het tijd voor een nieuw blog: ‘Prief en de weg naar huis’, waarin ik zal schrijven over het nieuws van thuis, maar met een blik van hier (of in ieder geval de blik van mij).
En dus wil ik iedere week één of een paar nieuwsberichten uit de Nederlandse kiezen uitkiezen en iets over schrijven.

Dit wordt mijn allereerste stukje en op het moment dat ik op zoek ga naar een interessant bericht, zie ik op de Volkskrant het volgende artikel: ‘Dodenherdenking Voorden mag doorgaan’*. Ik denk meteen van huh? Heb wel iets gehoord over ophef over het gedicht dat op de Dam zou worden voorgedragen, maar dat over een oom ging die NSBer was. Nou en dat kon niet. Maar waar gaat dit dan over?

Nou ik zal het even uitleggen, in Vorden liggen naast veel Nederlandse slachtoffers ook tien Duitse soldaten begraven. Deze werden voor het gemak ook altijd meegenomen in de herdenking maar de Rechter bepaalde, na een kort geding aangespannen door het Federatief Joods Nederland, dat de burgemeester en andere vertegenwoordigers van de gemeente de graven moeten mijden en dat andere bezoekers moeten worden gewaarschuwd zodra  ze de route naar de Duitse graven inslaan.

Ik zie het al voor me, een bordje of een mannetje (type verkeersregelaar) die de mensen moet waarschuwen met ‘kijk uit!! hier liggen Duitse soldaten’ of ‘betreden op eigen risico, Duitse soldaten’.

Ik maak er nu grapjes over, omdat ik deze beslissing uiterst opmerkelijk vindt. En natuurlijk moet en mag ik het leed dat de joodse gemeenschap tijdens en na de tweede wereldoorlog heeft geleden absoluut niet onderschatten. Maar wie doe je nou daadwerkelijk tekort als je alle slachtoffers die op de begraafplaats liggen herdenkt? Want, zeg nou zelf, deze Duitse soldaten zijn toch ook slachtoffer want anders hadden ze er niet gelegen.

Misschien heeft de rechter daarom besloten dat de herdenking wel gewoon door mag gaan en niet geheel afgelast hoeft te worden zoals aanvankelijk de eis was. Of misschien was de rechter op de hoogte van het feit dat we tegenwoordig tijdens dodenherdenking alle oorlogsslachtoffers  die sinds de tweede wereldoorlog gevallen zijn herdenken, inclusief de Duitse soldaten die gevallen zijn, of niet soms?

Ik weet dat het moeilijk ligt en dat het een stuk makkelijker is om te denken in goed en slecht en te zeggen dat de vijand niet herdacht dient te worden. Gevoelsmatig is deze gedachte zelfs heel erg juist en correct. En velen zullen dit dan ook zien als een juiste beslissing.

Maar onlangs was ik getuige en zelfs deelnemer aan een opstelling* over het conflict hier in Colombia. Eén groep was slachtoffer de ander geweldpleger. We stonden tegenover elkaar en het idee was om als groep toenadering tot de ander groep te vinden. Ik zal er verder niet over in detail treden, maar het resultaat was een emotionele achtbaan die ons allemaal aan het nadenken heeft gezet. En naast het besef dat toenadering helaas nog onmogelijk was, werd het ook duidelijk dat de geweldplegers zelf ook slachtoffers zijn. Want hoe eenieder de tegenpartij ook haat en of beschuldigd, aan het einde van de dag is iedereen hier slachtoffer van het conflict.

Gevoelsmatig vinden we het erger als een tien of vijftienjarige jongen wordt vermoord dan wanneer er een soldaat sneuvelt, of er een guerrilla strijder omkomt. Toch gaat het in ieder geval om een leven en om een persoon, een persoon met familie en geliefden die van hem of haar hielden.

Maar dat het zo simpel niet ligt laten we in Nederland zien waar we na 67 jaar na het einde van de tweede wereldoorlog nog steeds denken dat Duitse soldaten niet ‘mogen’ worden herdacht. En dat terwijl herdenken niet betekent ‘de hemel in prijzen’ maar simpelweg ‘stilstaan bij de levens die waren en niet meer zijn’.

* Het krantenartikel 'Dodenherdenking Voorden mag doorgaan'.

* Voor meer uitleg over (familie)opstellingen  zie de website van mn moeder: www.opstellingenlimburg.nl